Collage Enstitüsü

COLLAGE’ın Hikâyesi

“Bir harita açıldı önce gözümüzde. Ama bu harita coğrafi değil; duyguların, dillerin ve insanların izlerini taşıyan bir haritaydı…”

2022 yılının Aralık ayında, Yusuf Ceyhan ve Kiram Ashirov isimli iki genç, bir masanın etrafında oturmuş sadece dünyayı değil, dünyayı algılama biçimimizi konuşuyordu. Konu döndü dolaştı ve bir cümleye geldi:

“Dünya hakkında bildiklerimiz, çoğu zaman başkalarının bizim yerimize seçtiği bilgiler.”

Bu farkındalık, bir fikir kıvılcımını ateşledi.
Çünkü fark ettiler ki; coğrafya sadece bir yer değil, bir bakıştı.
Dil sadece bir iletişim aracı değil, o bakışın sesi ve biçimiydi.
Ve bu iki alan –dil ve coğrafya– sistemli şekilde değersizleştiriliyor, özellikle yerel halkların sesi duyulmuyordu.

Bu eksiklik, onların zihninde bir boşluk oluşturmadı,
bir alan açtı.
Ve işte bu alanın adı: COLLAGE oldu.


Neden “COLLAGE”?

Çünkü bu dünya düz, tek boyutlu, tek merkezli bir anlatıya sığmıyordu.
Çünkü bu dünya; bir kolaj gibi parçalı, ama anlamlı bir bütündü.
Farklı diller, farklı bakışlar, farklı topraklar… Hepsi bir araya gelmeli; bir arada var olmalıydı.
Ve ancak bu birleşim, hakikate biraz daha yaklaşabilirdi.

COLLAGE, işte bu fikrin ete kemiğe bürünmüş hâliydi.
Temmuz 2023’te, fikir uygulamaya dönüştü.
Amaç çok netti:
Dünyayı yalnızca “büyük merkezlerin” değil, kenarda kalmış dillerin ve unutulmuş coğrafyaların gözünden de görebilmek.


Bir Soru: “Sen Neredensin?”

COLLAGE, bu sorunun peşine düştü.
Ama cevap bir ülke ismi ya da şehir kodu değildi.
Cevap, bir kültürdü.
Bir ağız biçimi, bir manzara, bir deyim, bir rüzgâr yönü, bir halk masalıydı.

Ve her cevap, yeni bir sayfa demekti.


Dil ve Coğrafya Neden Bu Kadar Önemliydi?

Çünkü bir insanın nasıl düşündüğü, nasıl sevdiği, nasıl hikâye anlattığı…
Hangi kelimeleri seçtiği, neye isim verdiği…
Yaşadığı coğrafyayla, konuştuğu dille doğrudan ilgiliydi.

Ama modern dünya, bu özgünlükleri törpülüyordu.
Yerel olanı marjinalleştiriyor,
Ana dilleri küçümsüyor,
Küçük coğrafyaları susturuyordu.

Ve bu yüzden COLLAGE, sadece bir proje değil;
bir ses verme hareketi,
bir hafıza inşası,
bir anlatma hakkıydı.


COLLAGE Nasıl Gelişti?

Yusuf’un Türkiye’nin doğusundaki dağların gölgesinde,
Kiram’ın Orta Asya’nın yüzyıllık seslerinde taşıdığı hikâyelerle büyüdü COLLAGE.
İki farklı coğrafyanın iki sesi, bir kesişim noktası yarattı.
Bunun adı çok merkezli, çok sesli, çok dilli bir anlatı kültürüydü.

Bugün COLLAGE;

  • Çok kültürlü bireylerin buluştuğu bir ağ,
  • Gençlerin kendi yerel hikâyelerini anlattığı bir platform,
  • Akademik söylemin tek merkezli yapısını sorgulayan bir arayış,
  • Ve bir gün, dünyanın dört bir yanından insanların “Ben de buradayım” diyebileceği kolektif bir evdir.

Bu Sadece Bir Başlangıç

COLLAGE henüz bir tohum…
Ama her tohum gibi, doğru toprakta büyürse bir ormana dönüşebilir.

Bugün hikâyesini anlatmak isteyen,
Kendi yerinden dünyaya seslenmek isteyen,
Küçük dillerin büyük dünyalara açılabileceğine inanan herkes için bir çağrıdır bu:

📍“Sen de bu kolajın-Collage’ın bir parçası olabilir misin?”
Bizce, olmalısın.